By Nederlandse huishoudens hebben voor het eerst meer dan 200 miljard euro belegd. Een historische mijlpaal die vooral te danken is aan de stijgende koersen van techaandelen. En er is nog een primeur: ASML heeft Shell ingehaald als het meest populaire aandeel onder Nederlandse beleggers. Dit is het eerste keer in jaren dat een ander bedrijf dan Shell de koppositie inneemt.
Maar terwijl beleggers profiteren van recordkoersen, waarschuwt De Nederlandsche Bank (DNB) voor te veel optimisme. “Het blijft code oranje”, zegt DNB-president Olaf Sleijpen. Wat betekent dit voor jou als belegger? En welke aandelen zijn nu het populairst? In dit artikel duiken we in de cijfers en trends.
Nederlandse beleggers bereiken mijlpaal van 200 miljard
De totale omvang van beleggingen van Nederlandse huishoudens bedroeg aan het eind van het derde kwartaal van 2025 maar liefst 204,7 miljard euro. Dit is een stijging van 9 miljard euro ten opzichte van een kwartaal eerder, blijkt uit cijfers van DNB.
Nederland telt 8,4 miljoen huishoudens, waarvan bijna een kwart belegt. Dat betekent dat ongeveer 2,1 miljoen huishoudens actief zijn op de beurs. Per beleggend huishouden komt dit neer op gemiddeld bijna 98.000 euro aan beleggingen. Natuurlijk is dit gemiddelde vertekend door enkele zeer rijke beleggers, maar het laat wel zien dat beleggen in Nederland steeds populairder wordt.
De groei van 9 miljard euro kwam vooral door stijgende beurskoersen. De impact van netto aankopen was met 433 miljoen euro relatief beperkt. Wisselkoersen hadden zelfs een licht negatief effect van 157 miljoen euro. Dit betekent dat Nederlandse beleggers vooral profiteerden van waardestijgingen van aandelen die ze al in bezit hadden, en niet zozeer van nieuwe investeringen.
Waar beleggen Nederlanders in?
Nederlandse huishoudens beleggen het meest in beleggingsfondsen. De waarde van participaties in beleggingsfondsen steeg van 123,0 miljard euro aan het eind van het tweede kwartaal tot 128,5 miljard euro in het derde kwartaal. Dit is een stijging van 4,5 procent.
Beleggingsfondsen zijn populair omdat ze diversificatie bieden. In plaats van individuele aandelen te kopen, koop je een pakket van tientallen of honderden aandelen in één keer. Dit spreidt het risico en maakt beleggen toegankelijker voor mensen die niet de tijd of expertise hebben om individuele aandelen te selecteren.
Op de tweede plaats staan beursgenoteerde aandelen. De beleggingen in individuele aandelen stegen afgelopen kwartaal met 5,4 procent in waarde tot 69,4 miljard euro. Dit is een grotere stijging dan bij beleggingsfondsen, wat logisch is gezien de sterke prestaties van techaandelen.
Het bezit in obligaties is relatief klein. Aan het einde van het derde kwartaal hadden Nederlandse huishoudens voor 6,7 miljard euro aan obligaties. Obligaties zijn minder populair bij particuliere beleggers omdat ze doorgaans lagere rendementen bieden dan aandelen, vooral in tijden van lage rentes.
ASML neemt de koppositie over van Shell
De grootste verrassing in de DNB-cijfers is dat ASML Shell heeft ingehaald als het meest populaire aandeel onder Nederlandse beleggers. Dit is pas de derde keer sinds DNB deze cijfers bijhoudt (vanaf december 2018) dat een ander bedrijf dan Shell de lijst aanvoert.
De waarde van een ASML-aandeel steeg in het derde kwartaal met 22 procent. Door die koersstijging bezaten Nederlandse huishoudens eind september voor 4,4 miljard euro aan aandelen van het Veldhovense hightechbedrijf. Wel verkochten huishoudens netto voor 188 miljoen euro aan ASML-aandelen, waardoor de stijging voor huishoudens op 16,6 procent uitkwam ten opzichte van een kwartaal eerder.
Waarom is ASML zo populair? Het bedrijf is wereldleider in chipmachines en profiteert van de enorme vraag naar computerchips. Chips zitten in alles: van smartphones en laptops tot auto’s en datacenters. En met de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) is de vraag naar geavanceerde chips alleen maar toegenomen.
ASML heeft een monopoliepositie in de productie van de meest geavanceerde chipmachines, de zogenaamde EUV-machines. Deze machines kosten honderden miljoenen euro’s per stuk en zijn essentieel voor het maken van de kleinste en krachtigste chips. Geen enkel ander bedrijf ter wereld kan deze machines maken, wat ASML een unieke positie geeft.
Shell verliest terrein
Lange tijd werd de lijst van grootste beleggingen aangevoerd door Shell, maar de waarde van de beleggingen in de olie- en gasreus is al langere tijd dalende. Dit komt volgens DNB onder meer doordat huishoudens in de laatste drie jaar voor ongeveer netto 1,6 miljard euro aan Shell-aandelen hebben verkocht.
Waarom verkopen Nederlanders Shell? Er zijn verschillende redenen. Ten eerste is er de energietransitie. Steeds meer beleggers willen duurzaam beleggen en mijden fossiele brandstoffen. Shell is weliswaar bezig met de transitie naar duurzame energie, maar het grootste deel van de omzet komt nog steeds uit olie en gas.
Ten tweede is de koersontwikkeling teleurstellend geweest. Hoewel de beurskoers van Shell in de afgelopen drie jaar is gestegen, ging dit minder snel dan het gemiddelde van de AEX. Beleggers die hun geld in de AEX-index hadden gestoken, hadden meer rendement behaald dan beleggers die specifiek in Shell hadden belegd.
Ten derde is er onzekerheid over de toekomst van de olie- en gasindustrie. De vraag naar fossiele brandstoffen zal op termijn afnemen door de energietransitie, en het is onduidelijk hoe snel Shell zich kan aanpassen aan deze nieuwe realiteit.
Tech domineert de top
ASML is niet het enige technologiebedrijf dat populair is onder Nederlandse beleggers. Ook de beleggingen in het Nederlandse technologie-investeringsbedrijf Prosus en in de grote Amerikaanse techbedrijven Apple, Nvidia, Alphabet en Tesla groeiden met ongeveer 16 procent in waarde in het derde kwartaal.
Laten we deze bedrijven kort bespreken:
- Prosus is een Nederlands investeringsbedrijf dat vooral bekend is om zijn grote belang in het Chinese techbedrijf Tencent. Tencent is eigenaar van WeChat, een van de grootste sociale media-platforms ter wereld, en heeft belangen in gaming, e-commerce en fintech. Prosus profiteert van de groei van de Chinese techsector, maar loopt ook risico’s door de Chinese regelgeving en geopolitieke spanningen.
- Apple blijft een favoriet onder beleggers. Het bedrijf heeft een loyale klantenbasis, sterke winstmarges en een ecosysteem van producten en diensten dat klanten bindt. De lancering van nieuwe iPhones, de groei van diensten zoals Apple Music en iCloud, en de ontwikkeling van nieuwe producten zoals de Vision Pro headset houden beleggers enthousiast.
- Nvidia is de grote winnaar van de AI-revolutie. Het bedrijf maakt grafische processors (GPU’s) die essentieel zijn voor het trainen van AI-modellen. De vraag naar Nvidia’s chips is zo groot dat het bedrijf moeite heeft om aan de vraag te voldoen. De koers van Nvidia is de afgelopen jaren explosief gestegen, en veel beleggers zien het bedrijf als de beste manier om te profiteren van de AI-trend.
- Alphabet (het moederbedrijf van Google) profiteert van zijn dominante positie in zoekmachines, online advertenties en cloud computing. De lancering van Gemini 3, Google’s nieuwste AI-model, laat zien dat het bedrijf serieus meedoet in de AI-race. Beleggers waarderen de sterke cashflow en de diversificatie van inkomstenstromen.
- Tesla blijft een controversieel aandeel. Sommige beleggers zien het als de toekomst van transport en energie, anderen vinden het overgewaardeerd. De koers is volatiel en wordt sterk beïnvloed door de tweets en acties van CEO Elon Musk. Toch blijft Tesla populair onder Nederlandse beleggers, vooral onder jongere generaties die geloven in elektrische auto’s en duurzame energie.
DNB waarschuwt: “Het blijft code oranje”
Terwijl beleggers genieten van stijgende koersen, waarschuwt DNB-president Olaf Sleijpen voor te veel optimisme. “Als ik hier als weerman zou staan, dan zou ik zeggen dat het code oranje is”, zegt Sleijpen. “Code oranje betekent dat je goed voorbereid de weg op moet gaan. En dat geldt hier ook voor financiële instellingen.”
Sleijpen presenteerde zijn eerste Overzicht Financiële Stabiliteit, waarin DNB twee keer per jaar de verwachtingen voor de financiële wereld en de economie opschrijft. Net als zijn voorganger Klaas Knot een half jaar geleden, waakt ook Sleijpen voor te veel optimisme: “Het was begin dit jaar code oranje. En dat is het nog steeds. We moeten goed kijken naar de risico’s.”
Risico 1: AI-investeringen kunnen tegenvallen
Naast de grillen van de Amerikaanse president Trump, noemt Sleijpen de aanhoudende jubelstemming op de beurs als voorbeeld: “Met name Amerikaanse aandelen zijn historisch hoog gewaardeerd. Dat wordt vooral gedragen door investeringen in kunstmatige intelligentie.”
Vooral bij technologiebedrijven is het verschil tussen hun werkelijke waarde en de waarde op de beurs niet eerder zo groot geweest, benadrukt Sleijpen. Dat komt doordat beleggers verwachten dat alle investeringen in AI zullen leiden tot hogere winsten. “Dat kan best tegenvallen”, waarschuwt Sleijpen. “En dat kan een correctie op de financiële markten tot gevolg hebben.”
Dit is een belangrijk punt. Veel van de huidige waarderingen van techbedrijven zijn gebaseerd op de verwachting dat AI een revolutie teweeg zal brengen die vergelijkbaar is met de opkomst van internet of de smartphone. Maar wat als AI tegenvalt? Wat als de technologie niet zo snel vooruitgaat als verwacht, of als de toepassingen beperkt blijken?
In dat geval zouden de koersen van techbedrijven flink kunnen dalen. Beleggers die nu instappen tegen hoge waarderingen, lopen het risico dat ze verlies lijden als de AI-hype afneemt.
Risico 2: Geopolitieke spanningen
Een ander risico zijn de geopolitieke spanningen. De relatie tussen de VS en China blijft gespannen, met name op het gebied van technologie. De VS probeert China te belemmeren in de ontwikkeling van geavanceerde chips, wat gevolgen heeft voor bedrijven zoals ASML die aan Chinese klanten leveren.
Ook de oorlog in Oekraïne en de spanningen in het Midden-Oosten kunnen impact hebben op de economie en de beurzen. Energieprijzen kunnen stijgen, toeleveringsketens kunnen verstoord raken, en het consumentenvertrouwen kan dalen.
Risico 3: Overheidsschulden
Sleijpen waarschuwt ook voor oplopende overheidsschulden. Hoewel Nederland er in Europa nog best goed voor staat, vindt Sleijpen dat een nieuw kabinet moet oppassen: “Als centrale bank worden we altijd wat zenuwachtig van oplopende overheidsschulden, want die maken het lastig om de inflatie te bestrijden. Een verdere toename van het overheidstekort is gewoon niet goed.”
Hoge overheidsschulden kunnen leiden tot hogere rentes, wat slecht is voor de economie en de beurzen. Als de overheid meer moet lenen, stijgt de vraag naar geld, wat de rente opdrijft. Hogere rentes maken lenen duurder voor bedrijven en consumenten, wat de economische groei kan remmen.
Risico 4: Consumentenvertrouwen
Het afgelopen jaar bleef de Nederlandse economie vooral draaien doordat consumenten hun geld bleven uitgeven. Nieuwe problemen op de beurs kunnen hun vertrouwen wel een tik geven, met als gevolg dat de hand op de knip blijft. En dat kan weer problemen met de overheidsfinanciën veroorzaken.
Als consumenten minder uitgeven, daalt de economische groei. Dit leidt tot lagere belastinginkomsten voor de overheid en mogelijk hogere werkloosheid. Een neerwaartse spiraal kan ontstaan waarbij dalende beurskoersen leiden tot minder consumentenvertrouwen, wat weer leidt tot lagere economische groei, wat weer leidt tot dalende beurskoersen.
Wat betekent dit voor jou als belegger?
De cijfers en waarschuwingen roepen de vraag op: wat moet je als belegger doen? Hier zijn enkele overwegingen:
Overweging 1: Diversificeer
De populariteit van techaandelen is begrijpelijk, maar het is gevaarlijk om al je geld in één sector te stoppen. Als de techsector een correctie ondergaat, kun je flinke verliezen lijden. Zorg dat je portefeuille gediversifieerd is over verschillende sectoren, regio’s en activaklassen.
Naast aandelen kun je ook overwegen om te beleggen in obligaties, vastgoed, grondstoffen of andere activaklassen. Dit spreidt het risico en zorgt ervoor dat je niet volledig afhankelijk bent van de prestaties van één sector.
Overweging 2: Let op waarderingen
DNB waarschuwt dat vooral Amerikaanse techaandelen historisch hoog gewaardeerd zijn. Dit betekent niet dat je deze aandelen moet verkopen, maar wel dat je realistisch moet zijn over de verwachtingen. Als je nu instap tegen hoge waarderingen, is de kans groter dat je op korte termijn verlies lijdt als er een correctie komt.
Kijk naar de koers-winstverhouding (P/E ratio) en andere waarderingsmaatstaven. Vergelijk deze met historische gemiddelden en met andere bedrijven in dezelfde sector. Als een aandeel veel duurder is dan historisch normaal, vraag je dan af of dit gerechtvaardigd is door hogere toekomstige winsten.
Overweging 3: Denk lange termijn
Sleijpen’s waarschuwing is terecht, maar dat betekent niet dat je moet paniekverkopen. Historisch gezien hebben aandelen op lange termijn altijd goed gepresteerd, ondanks tijdelijke correcties. Als je een lange beleggingshorizon hebt (tien jaar of meer), kun je tijdelijke dalingen uitzitten.
Probeer niet de markt te timen. Niemand weet wanneer de volgende correctie komt of hoe diep deze zal zijn. In plaats van te proberen op het perfecte moment in en uit te stappen, kun je beter consistent blijven beleggen via bijvoorbeeld maandelijkse inleg in indexfondsen.
Overweging 4: Houd cash achter de hand
Een van de lessen van eerdere crises is dat het waardevol is om cash achter de hand te hebben. Als de beurs daalt, kun je met cash profiteren van lagere koersen. Bovendien geeft cash je gemoedsrust en flexibiliteit.
Een cashpositie van 10-20 procent van je portefeuille kan verstandig zijn. Dit geld staat klaar om te investeren als er aantrekkelijke koopkansen ontstaan, en het zorgt ervoor dat je niet gedwongen bent om aandelen te verkopen op een ongunstig moment als je onverwacht geld nodig hebt.
Overweging 5: Blijf leren
De beleggingswereld verandert constant. Nieuwe technologieën, veranderende regelgeving, geopolitieke ontwikkelingen – het kan allemaal impact hebben op je beleggingen. Blijf jezelf informeren door artikelen te lezen, podcasts te luisteren en eventueel cursussen te volgen.
Begrijp wat je koopt. Als je in ASML belegt, zorg dan dat je begrijpt hoe het bedrijf geld verdient, wat de risico’s zijn en wat de groeimogelijkheden zijn. Beleggen in bedrijven die je niet begrijpt, is als gokken.
De toekomst: wat kunnen we verwachten?
Het is onmogelijk om de toekomst te voorspellen, maar we kunnen wel enkele trends en scenario’s schetsen.
Scenario 1: De AI-revolutie gaat door
Als AI inderdaad de revolutie teweegbrengt die veel mensen verwachten, kunnen techaandelen nog veel verder stijgen. Bedrijven die succesvol AI integreren in hun producten en diensten, zullen hun productiviteit verhogen en hun winstmarges verbeteren. In dit scenario zijn de huidige waarderingen misschien zelfs nog te laag.
ASML, Nvidia, Alphabet en andere techbedrijven zouden enorm kunnen profiteren. Ook nieuwe spelers kunnen opkomen die innovatieve AI-toepassingen ontwikkelen. Beleggers die nu instappen, zouden op termijn flink kunnen verdienen.
Scenario 2: De AI-bubbel barst
Aan de andere kant bestaat het risico dat we in een AI-bubbel zitten die vergelijkbaar is met de dotcom-bubbel van rond 2000. Toen waren beleggers ook enthousiast over een nieuwe technologie (internet), en werden bedrijven tegen absurde waarderingen verhandeld. Toen de bubbel barstte, verloren veel beleggers hun geld.
Als de verwachtingen over AI te hoog blijken, kunnen techaandelen flink dalen. Bedrijven die nu tegen hoge waarderingen handelen, zouden 50 procent of meer kunnen dalen. Dit zou pijnlijk zijn voor beleggers die nu instappen.
Scenario 3: Een geleidelijke correctie
Een derde scenario is dat we een geleidelijke correctie zien. De koersen van techaandelen dalen niet dramatisch, maar groeien ook niet verder. In plaats daarvan zien we een periode van consolidatie waarin de winsten van bedrijven kunnen inhalen op de koersen. Dit zou betekenen dat beleggers enkele jaren geduld moeten hebben voordat ze weer rendement zien.
Dit scenario is misschien het meest waarschijnlijk. Markten bewegen zelden in rechte lijnen, en periodes van sterke groei worden vaak gevolgd door periodes van consolidatie.
Conclusie: kansen en risico’s in balans
De cijfers van DNB laten zien dat Nederlandse beleggers het goed doen. Met meer dan 200 miljard euro belegd en sterke rendementen in het derde kwartaal, is er veel reden tot tevredenheid. De verschuiving van Shell naar ASML als populairste aandeel weerspiegelt de bredere trend naar technologie en innovatie.
Maar de waarschuwingen van DNB-president Sleijpen zijn terecht. Hoge waarderingen, geopolitieke spanningen, oplopende overheidsschulden en het risico dat AI-investeringen tegenvallen, zijn allemaal reële zorgen. Als belegger moet je je hiervan bewust zijn en je portefeuille hierop aanpassen.
Diversificatie, realistische verwachtingen, een lange-termijn perspectief, een cashbuffer en blijvende educatie zijn de sleutels tot succesvol beleggen. De markt biedt kansen, maar ook risico’s. Het is aan jou om de balans te vinden die past bij jouw situatie en risicobereidheid.
Disclaimer: Dit artikel is bedoeld als informatief en educatief materiaal en vormt geen financieel advies. Beleggen brengt risico’s met zich mee en je kunt je inleg verliezen. Doe altijd je eigen onderzoek en overweeg advies in te winnen bij een financieel adviseur voordat je belegt.
