By Als je geld opzijzet voor je pensioen, betaalt de Belastingdienst mee. Maar hoeveel je fiscaal vriendelijk mag inleggen, hangt af van je jaarruimte. Dit is het maximale bedrag waarmee je belastingvriendelijk extra pensioen kunt opbouwen in een bepaald jaar. In dit artikel leggen we uit hoe je jouw jaarruimte berekent, waarom dit belangrijk is en hoe je optimaal gebruik maakt van dit belastingvoordeel.
Wat is jaarruimte?
Jaarruimte is het maximale bedrag dat je in een kalenderjaar fiscaal vriendelijk mag inleggen voor aanvullend pensioen. Dit betekent dat je de inleg mag aftrekken van je belastbaar inkomen, waardoor je minder belasting betaalt. De jaarruimte is bedoeld om mensen te stimuleren zelf extra pensioen op te bouwen, vooral wanneer ze een pensioengat hebben.
Een pensioengat ontstaat wanneer je later minder pensioen ontvangt dan je zou willen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Misschien ben je zzp’er en bouw je geen werkgeverspensioen op, of heb je meerdere werkgevers gehad waardoor je pensioenopbouw versnipperd is. Ook kan het zijn dat je deeltijd hebt gewerkt of een periode niet hebt gewerkt.
De jaarruimte geeft je de mogelijkheid om dit gat te dichten met producten zoals een lijfrenteverzekering of banksparen voor pensioen, en daar ook nog eens belastingvoordeel mee te behalen.
Jouw eigen jaarruimte berekenen – gebruik onze tool!
Gebruik onze tool en bereken direct zelf jouw jaarruimte voor 2025.
Waarom is jouw jaarruimte belangrijk?
Het berekenen van je jaarruimte is om meerdere redenen essentieel. Ten eerste voorkom je dat je te veel inlegt. Als je meer inlegt dan je jaarruimte toestaat, kun je het meerdere niet aftrekken van je belasting. Sterker nog, de Belastingdienst kan je zelfs een boete opleggen als je bewust te veel hebt afgetrokken.
Ten tweede help je jezelf met een goede berekening om maximaal te profiteren van het belastingvoordeel. Door precies te weten hoeveel je mag aftrekken, kun je strategisch inleggen en zo je netto-inkomen optimaliseren. Dit is vooral interessant als je in een hogere belastingschijf valt, want dan is het belastingvoordeel groter.
Ten derde geeft het je inzicht in je financiële toekomst. Door je jaarruimte te berekenen, krijg je een beter beeld van hoeveel pensioen je al opbouwt en hoeveel je nog kunt aanvullen. Dit helpt je om realistische verwachtingen te hebben over je inkomen na je pensionering.
Hoe bereken je jouw jaarruimte?
De berekening van je jaarruimte is niet ingewikkeld, maar je hebt wel een aantal gegevens nodig. De formule die de Belastingdienst hanteert is als volgt:
Jaarruimte = (Inkomen – AOW-franchise) × 30% – Pensioenaangroei (Factor A)
Laten we deze formule stap voor stap uitleggen.
Stap 1: Bepaal je inkomen
Je inkomen is je bruto jaarinkomen uit het voorgaande jaar. Dit vind je terug op je jaaropgave van je werkgever of, als je ondernemer bent, in je jaarrekening. Let op: het gaat hier om je inkomen vóór belasting en premies.
Ben je zzp’er? Dan tel je je winst uit onderneming mee. Dit is het bedrag dat je hebt verdiend na aftrek van je zakelijke kosten.
Stap 2: Trek de AOW-franchise af
De AOW-franchise is een vast bedrag dat de overheid jaarlijks vaststelt. Dit bedrag vertegenwoordigt het deel van je inkomen waarover je al AOW opbouwt. Voor 2025 bedraagt de AOW-franchise € 18.475.
Je trekt dit bedrag af van je bruto jaarinkomen. Het resterende bedrag is de basis waarover je pensioen mag opbouwen.
Voorbeeld: Als je in 2024 een bruto jaarinkomen had van € 60.000, dan is je pensioengrondslag: € 60.000 – € 18.475 = € 41.525.
Stap 3: Bereken 30% van de pensioengrondslag
Van het bedrag dat overblijft na aftrek van de AOW-franchise, mag je 30% gebruiken voor pensioenopbouw. Dit percentage is wettelijk vastgesteld en geldt voor iedereen.
Voorbeeld: 30% van € 41.525 = € 12.458.
Dit is het maximale bedrag dat je in theorie zou mogen inleggen voor pensioen.
Stap 4: Trek je pensioenaangroei (Factor A) af
Nu komt het belangrijkste onderdeel: je Factor A. Dit is het bedrag dat je in het voorgaande jaar al hebt opgebouwd aan pensioen via je werkgever. Je vindt Factor A op je Uniform Pensioenoverzicht (UPO), dat je jaarlijks ontvangt van je pensioenuitvoerder.
Factor A vertegenwoordigt de waarde van je pensioenaangroei in het voorgaande jaar. Dit bedrag trek je af van de 30% die je mocht opbouwen. Wat overblijft, is je jaarruimte.
Voorbeeld: Als je Factor A € 8.000 bedraagt, dan is je jaarruimte: € 12.458 – € 8.000 = € 4.458.
Dit betekent dat je in 2025 maximaal € 4.458 fiscaal vriendelijk mag inleggen voor aanvullend pensioen.
Stap 5: Gebruik onze calculator
Klinkt dit ingewikkeld? Geen zorgen. Met onze gratis jaarruimte calculator bereken je binnen enkele minuten je jaarruimte. Je hoeft alleen je inkomen, Factor A en eventuele andere gegevens in te vullen, en de calculator doet de rest.
Welke gegevens heb je nodig?
Om je jaarruimte nauwkeurig te berekenen, heb je de volgende documenten nodig:
Je belastingaangifte over het vorige jaar
Hierin vind je je bruto jaarinkomen. Dit is het startpunt van de berekening.
Je Uniform Pensioenoverzicht (UPO)
Dit ontvang je jaarlijks van je pensioenuitvoerder. Hierin staat je Factor A vermeld, oftewel je jaarlijkse pensioenaangroei. Bouw je pensioen op bij meerdere werkgevers? Dan tel je alle Factor A-bedragen bij elkaar op.
Je jaarrekening (voor zzp’ers)
Ben je ondernemer? Dan heb je je jaarrekening nodig om je winst uit onderneming te bepalen. Dit is je inkomen voor de berekening.
Eventuele andere inkomsten
Heb je naast je salaris nog andere inkomsten, zoals huurinkomsten of inkomsten uit een bijbaan? Ook deze tel je mee bij je totale inkomen.
Wat is reserveringsruimte?
Naast jaarruimte bestaat er ook reserveringsruimte. Dit is de jaarruimte die je in voorgaande jaren niet hebt gebruikt. De Belastingdienst staat toe dat je ongebruikte jaarruimte van de afgelopen 10 jaar alsnog kunt gebruiken. Dit noemen we reserveringsruimte of inhaalruimte.
Stel, je had in 2020 een jaarruimte van € 5.000, maar je hebt toen niets ingelegd. Dan kun je dit bedrag in 2025 alsnog gebruiken, bovenop je huidige jaarruimte. Dit is vooral interessant als je in het verleden weinig hebt kunnen inleggen, maar nu wel de financiële ruimte hebt.
Het berekenen van je reserveringsruimte is iets complexer, omdat je de jaarruimte van elk van de afgelopen 10 jaar moet berekenen en moet bijhouden hoeveel je daadwerkelijk hebt ingelegd. Gelukkig bieden veel pensioenuitvoerders tools aan om dit voor je te berekenen.
Hoe gebruik je je jaarruimte?
Als je eenmaal je jaarruimte hebt berekend, kun je deze gebruiken om extra pensioen op te bouwen. Er zijn verschillende manieren om dit te doen:
Lijfrenteverzekering
Een lijfrenteverzekering is een verzekeringsproduct waarbij je periodiek geld inlegt. Dit geld wordt belegd en groeit aan tot je met pensioen gaat. Op je pensioendatum ontvang je een uitkering. De premie die je betaalt, mag je aftrekken van je belastbaar inkomen, binnen je jaarruimte.
Banksparen voor pensioen
Bij banksparen leg je geld op een speciale spaarrekening. Dit geld groeit aan met rente. Banksparen heeft over het algemeen lagere kosten dan een lijfrenteverzekering en biedt meer flexibiliteit. Je kunt bijvoorbeeld zelf bepalen wanneer en hoeveel je inlegt. Ook hier geldt dat je de inleg mag aftrekken van je belasting.
Pensioenbeleggen
Wil je meer rendement, maar ben je bereid wat meer risico te nemen? Dan kun je kiezen voor pensioenbeleggen. Hierbij wordt je inleg belegd in aandelen, obligaties of andere beleggingsproducten. Op de lange termijn kan dit meer opleveren dan sparen, maar er is ook een kans op verlies.
Belastingvoordeel: hoe werkt het?
Het grote voordeel van inleggen binnen je jaarruimte is het belastingvoordeel. De premie die je betaalt, trek je af van je belastbaar inkomen. Hierdoor betaal je minder inkomstenbelasting.
Voorbeeld: Stel, je hebt een bruto jaarinkomen van € 60.000 en je valt in de belastingschijf van 37,10%. Je legt € 4.000 in voor pensioen binnen je jaarruimte. Dit bedrag mag je aftrekken van je inkomen, waardoor je belastbaar inkomen daalt naar € 56.000.
Het belastingvoordeel is: € 4.000 × 37,10% = € 1.484.
Je krijgt dus € 1.484 terug van de Belastingdienst, of je betaalt € 1.484 minder belasting. Dit maakt het inleggen voor pensioen aanzienlijk aantrekkelijker.
Let op: als je met pensioen gaat en je pensioengeld uitkeert, moet je hier wel belasting over betalen. Het idee is dat je dan in een lagere belastingschijf valt, waardoor je uiteindelijk toch voordeliger uit bent.
Veelgemaakte fouten bij het berekenen van jaarruimte
Bij het berekenen van je jaarruimte kunnen gemakkelijk fouten sluipen. Hier zijn de meest voorkomende:
Verkeerde Factor A gebruiken
Zorg ervoor dat je de Factor A van het juiste jaar gebruikt. Deze moet overeenkomen met het jaar waarover je je jaarruimte berekent. Gebruik je een oude Factor A, dan klopt je berekening niet.
AOW-franchise vergeten
Veel mensen vergeten de AOW-franchise af te trekken. Hierdoor berekenen ze een te hoge jaarruimte en lopen ze het risico te veel in te leggen.
Meerdere werkgevers
Heb je meerdere werkgevers? Tel dan alle Factor A-bedragen bij elkaar op. Vergeet je er één, dan berekenen je een te hoge jaarruimte.
Inkomen uit voorgaande jaren
Je jaarruimte voor 2025 bereken je op basis van je inkomen en pensioenaangroei uit 2024. Gebruik dus niet je huidige inkomen, maar je inkomen van vorig jaar.
Jaarruimte voor zzp’ers
Als zzp’er bouw je geen werkgeverspensioen op, wat betekent dat je vaak een grotere jaarruimte hebt dan mensen in loondienst. Je hebt immers geen Factor A, of deze is heel laag. Dit geeft je de mogelijkheid om meer fiscaal vriendelijk in te leggen voor je pensioen.
Voor zzp’ers is het extra belangrijk om bewust bezig te zijn met pensioenopbouw. Zonder werkgeverspensioen ben je volledig zelf verantwoordelijk voor je inkomen na je pensionering. Gebruik je jaarruimte daarom optimaal en begin zo vroeg mogelijk met opbouwen.
Je berekent je jaarruimte op dezelfde manier als iemand in loondienst, maar in plaats van je bruto jaarsalaris gebruik je je winst uit onderneming. Deze vind je in je jaarrekening.
Jaarruimte en de Wet Toekomst Pensioenen (WTP)
Sinds 2023 is de Wet Toekomst Pensioenen (WTP) van kracht. Deze wet heeft invloed op hoe pensioen wordt opgebouwd in Nederland. Een belangrijk verschil is dat er nu meer ruimte is om pensioen op te bouwen, en dat dit ook mag tot vijf jaar na het bereiken van de AOW-leeftijd.
Voor de berekening van je jaarruimte betekent dit dat je rekening moet houden met zowel oude pensioenaangroei (niet-WTP) als nieuwe pensioenaangroei (WTP). De meeste pensioenuitvoerders geven dit duidelijk aan op je UPO.
Wanneer heb je geen jaarruimte?
Het is mogelijk dat je geen jaarruimte hebt. Dit gebeurt wanneer je pensioenaangroei (Factor A) al gelijk is aan of hoger is dan 30% van je pensioengrondslag. In dat geval bouw je al maximaal pensioen op via je werkgever en is er geen ruimte meer voor fiscaal vriendelijke aanvullende inleg.
Ook als je een heel laag inkomen hebt, kan het zijn dat je geen of nauwelijks jaarruimte hebt. In dat geval is het vaak niet zinvol om extra pensioen op te bouwen, omdat het belastingvoordeel minimaal is.
De rol van de Belastingdienst
De Belastingdienst biedt ook een tool aan om je jaarruimte te berekenen. Deze vind je op de website van de Belastingdienst. Het voordeel van deze tool is dat deze direct gekoppeld is aan je belastinggegevens, waardoor de berekening zeer nauwkeurig is.
Voor de meest accurate berekening kun je het beste de tool van de Belastingdienst gebruiken in combinatie met je UPO en andere relevante documenten. Heb je twijfels of wil je zekerheid? Neem dan contact op met een financieel adviseur. Deze kan je helpen met een gedetailleerde berekening en advies op maat.
Tips voor optimaal gebruik van je jaarruimte
Wil je het maximale halen uit je jaarruimte? Hier zijn enkele tips:
Begin zo vroeg mogelijk
Hoe eerder je begint met inleggen, hoe meer tijd je geld heeft om te groeien. Door het rente-op-rente effect kan zelfs een kleine maandelijkse inleg op termijn uitgroeien tot een flink bedrag.
Maak gebruik van reserveringsruimte
Heb je in het verleden je jaarruimte niet gebruikt? Gebruik dan je reserveringsruimte. Dit geeft je de mogelijkheid om in één keer een groter bedrag in te leggen en toch belastingvoordeel te krijgen.
Spreiding over meerdere jaren
Je hoeft niet elk jaar je volledige jaarruimte te gebruiken. Soms is het slimmer om te spreiden over meerdere jaren, bijvoorbeeld als je verwacht dat je inkomen in de toekomst hoger wordt en je dan in een hogere belastingschijf valt.
Kies het juiste product
Vergelijk verschillende producten zoals lijfrenteverzekeringen, banksparen en pensioenbeleggen. Let daarbij op de kosten, het rendement en de flexibiliteit. Wat voor de één het beste is, hoeft dat voor de ander niet te zijn.
Blijf je situatie monitoren
Je jaarruimte verandert elk jaar, afhankelijk van je inkomen en pensioenaangroei. Controleer daarom jaarlijks je jaarruimte en pas je inleg aan als dat nodig is.
Conclusie
Jaarruimte berekenen is een essentiële stap als je fiscaal vriendelijk extra pensioen wilt opbouwen. Door je jaarruimte te kennen, weet je precies hoeveel je mag inleggen en kun je optimaal profiteren van belastingvoordeel. Gebruik onze gratis calculator om snel en eenvoudig je jaarruimte te berekenen, of raadpleeg de tool van de Belastingdienst voor de meest nauwkeurige berekening.
Heb je vragen of twijfel je over je situatie? Neem dan contact op met een financieel adviseur. Deze kan je helpen met een persoonlijk advies en ervoor zorgen dat je de juiste keuzes maakt voor je financiële toekomst.
Begin vandaag nog met het opbouwen van extra pensioen en zorg ervoor dat je later kunt genieten van de levensstijl die je gewend bent. Je toekomstige zelf zal je dankbaar zijn.
Disclaimer: Deze berekening dient slechts ter indicatie en is gebaseerd op de door jou ingevulde gegevens. Houd er dus rekening mee dat aan deze berekening geen rechten kunnen worden ontleend. Voor een uitgebreide en gedetailleerde berekening van je jaarruimte kun je gebruikmaken van de tool van de Belastingdienst of contact opnemen met een financieel adviseur.
Veelgestelde vragen
Als je meer inlegt dan je jaarruimte toestaat, mag je het meerdere niet aftrekken van je belasting. De Belastingdienst kan dit bedrag zelfs als inkomen aanmerken, waardoor je er belasting over moet betalen. In sommige gevallen kan er ook een boete volgen.
Nee, je jaarruimte kun je niet overdragen naar een volgend jaar. Wel kun je ongebruikte jaarruimte van voorgaande jaren gebruiken via de reserveringsruimte.
Nee, het gebruik van je jaarruimte is vrijwillig. Je beslist zelf of en hoeveel je inlegt. Het kan soms verstandig zijn om niet elk jaar in te leggen, bijvoorbeeld als je inkomen fluctueert.
Je kunt je pensioengat berekenen via Mijnpensioenoverzicht.nl. Hier zie je hoeveel pensioen je naar verwachting ontvangt en kun je dit vergelijken met je huidige inkomen. Als vuistregel geldt dat je ongeveer 70% van je huidige inkomen nodig hebt om na je pensioen even comfortabel te leven.
Nee, je jaarruimte is specifiek bedoeld voor pensioenopbouw. Je kunt het geld pas opnemen vanaf je pensioendatum. Neem je het eerder op, dan verlies je het belastingvoordeel en moet je het bedrag terugbetalen aan de Belastingdienst, inclusief boete en rente.
